Gastcolumn door Jeannette

De meeste kinderen willen graag spelen, knutselen, ontdekken en leren. Op basisscholen in Nederland wordt in goede gebouwen, met gemiddeld 26 leerlingen in een groep, met informatieve leerboeken, prachtig meubilair, uitdagend leermateriaal, een digibord, etc., veel aandacht gegeven aan deze aspecten.

Maar op de basisscholen van de Ghanese overheid is de situatie toch wel heel anders, zelfs op de privé scholen, zoals de school waar Emmanuella en Stephen heen gaan. Leerlingen zitten met 50 tot 80 kinderen in een klaslokaal met muren van grijze stenen, met een golfplaten dak en een vloer van zand. De ouders moeten zelf de tafel en stoel kopen voor hun kind. Kan dat niet, dan moet hun kind op de hoek van een tafel bij een ander kind aanschuiven. Er zijn nauwelijks leermaterialen, de leerkracht schrijft op het zwarte bord met een wit krijtje wat de kinderen moeten leren. Schriften en pennen zijn er gelukkig wel en de kinderen schrijven deze informatie de hele dag over. Daarnaast wordt mondeling nog meer informatie gegeven, zoals al jaren de geschiedenis van generatie op generatie wordt doorgegeven. De kinderen moeten vooral volgzaam luisteren, niet te zelfstandig/oplossingsgericht naar voren komen en geregeld wordt een kind met een stokje geslagen. Maar ondanks deze in Nederlandse ogen “minpunten” blijven deze kinderen zeer leergierig èn hebben zij veel parate kennis!
 
De ruim 80 kinderen in Hand in Hand hebben overdag allerlei activiteiten, maar ondanks dit gestructureerde programma met allerlei aanbod, merkten we dat veel van onze kinderen ook graag “meer” wilden. Meer spelen, meer knutselen, meer ontdekken en meer leren. Anderhalf jaar geleden hebben wij een voorzichtige poging gedaan om een groep van de iets oudere kinderen elke ochtend wat “les” te geven. De reacties van de kinderen waren zo geweldig, dat we (o.a. met behulp van adviezen van gasten, die zelf in het (speciaal) onderwijs zitten) dit “lesgeven” sindsdien een vaste plek in het dagprogramma hebben gegeven.
 
Anderhalf jaar geleden noemden we dit uurtje “Summer School”, omdat onze eerste try out plaatst vond in de zomervakantie. Nu heet de school officieel… nog steeds “Summer School”, gewoon omdat dit de naam is die de kinderen blijven gebruiken!
Van maandag tot en met vrijdag gaan nu drie groepen naar de Summer School. De oudsten 1 ½ uur, de middelste groep 1 uur, de jongsten ½ uur. Elke groep begint in een kring, wisselend met muziekinstrumenten en zang of een prentenboekverhaal, o.i.d., daarna worden zij in drie groepjes verdeeld met op elke tafel verschillend materiaal. Na zo’n 20 minuten schuiven de kinderen door, en daarna nog een keer, zodat elk kind met constructiemateriaal zijn fantasie kan stimuleren, een “leerspelletje” kan doen en kan knutselen, tekenen of schrijven.
Als door omstandigheden de school een keer niet door kan gaan, zijn de kinderen intens verdrietig! Waar kom je dit nog tegen?
Dat de kinderen zo enorm genieten is o.a. te danken aan de geweldige materialen die we hebben gekregen of door giften hebben kunnen kopen. Lego, prentenboeken, houten treinen, muziekinstrumenten, Nopper, Puzzles (o.a. die met rode dopjes erop), Domino, Memory, kleurpotloden en kleurboeken, etc., etc.!
 
De andere reden waarom de kinderen zo genieten is omdat we twee geweldige juffen hebben! Nee, geen “officiële” juffen, die hebben we niet, maar we hebben wel twee zeer enthousiaste caregivers, die dolgraag willen leren hoe je een goede “juf” kunt zijn. Elke keer als wij in Ghana zijn, bespreek ik met hen didactische en pedagogische punten. Want wat zij zich uit hun eigen jeugd herinneren, o.a. op harde toon toegesproken worden, is niet de manier waarop je onze kinderen goed kunt bereiken…..
Maar ook bespreken we wat kinderen met bepaald spel-/leermateriaal kunnen doen, etc.. Dat lijkt voor ons Nederlanders allemaal zo logisch, maar hoe simpel onze materialen ook zijn, zij hebben dit nooit eerder gezien, weten niet wat de bedoeling is en kunnen die daardoor ook niet aan de kinderen overbrengen.
Als super PABO studenten zuigen zij alle uitleg op èn passen zij die meteen toe in hun volgende lessen! Zij zouden in Nederland zeker cum laude slagen!
 
En onze kinderen? Zij genieten volop van “school”! Van het leren van cijfers en letters, van de namen van kleuren en lichaamsdelen etc. Van de kring, van de activiteiten die over de drie tafels verdeeld zijn: en ook de kinderen met spastische handen slagen erin om met Lego te bouwen!
De kinderen die hiervoor open staan leren zelfs de eerste beginselen van het lezen en rekenen!
Het is prachtig om bij sommige kinderen daarbij een positieve verandering te signaleren in hun gedrag buiten school, alleen maar omdat zij extra uitdaging op onze school krijgen!
 
Klagen over naar school moeten? Nee, niet door de leerlingen van de Summer School in PCC-Hand in Hand!