Ruimte voor autistische kinderen

Alle bewoners van Hand in Hand hebben met elkaar gemeen dat zij een beperking hebben, maar de aard en ernst van die beperkingen kunnen nogal verschillen.

Sommige kinderen hebben slechts een lichte of matige verstandelijke beperking en lijken daar in het dagelijks leven in de beschermende omgeving van de Community weinig last van te hebben, anderen hebben (veel) zwaardere beperkingen. Ook zijn er kinderen die zowel door verstandelijke als lichamelijke beperkingen getroffen zijn en daarom veel zorg nodig hebben. En tenslotte zijn er in onze Community ook nog zo’n 15 – 20 kinderen met een aandoening uit het autistisch spectrum.
 
Aan deze laatste groep, de autistische kinderen, wil ik dit keer graag wat extra aandacht geven. In het dagelijks leven van de Community vallen zij meestal niet zo erg op, het zit nu eenmaal niet in hun aard om op de voorgrond te willen treden. Overigens is het best moeilijk om in alle gevallen een goed antwoord te geven op de vraag of een kind een verstandelijk beperking heeft dan wel lijdt aan autisme, bij sommigen lijkt dat met elkaar verweven te zijn. In de praktijk, bij het dagelijks functioneren en de te verlenen zorg, maakt het gelukkig niet zoveel uit.
 
Voor autistische kinderen is het leven in Hand in Hand, met zijn voorspelbare en zekerheid biedende structuur, heel veilig. Het is niet altijd gemakkelijk om de beleving en de gevoelens van autistische kinderen te begrijpen of zelfs maar te signaleren, maar zij geven ons de onmiskenbare overtuiging dat zij blij zijn met hun overzichtelijke leven en eigen plek in PCC.
 
Elke ochtend gaan de meeste autistische jongeren naar een speciale ruimte op het terrein van Hand in Hand, Nana Yaw’s Paradise, waar zij de hele ochtend met elkaar buiten de drukte van de rest van de Community in rust kunnen doorbrengen. Het programma aan deze zgn. Autistic Table is elke dag vrijwel hetzelfde. Af en toe wordt er wel een kind opgehaald voor een halfuurtje Special Attention, maar ook dat wordt na enige tijd een vast en gewaardeerd onderdeel van het dagritme.
 
De voorspelbaarheid en herkenbaarheid van het dagprogramma bieden onze autististen heel veel rust, echter voor de caregivers die er elke dag leiding aan geven – momenteel zijn dat Elizabeth I en Samuel – is het werken daar niet altijd even gemakkelijk. Bijna iedereen vindt het waarschijnlijk fijn om te merken dat zijn of haar werk wordt gewaardeerd en dat is nu eenmaal vaak niet goed vast te stellen bij autistische kinderen, veel meer dan een enkele minzame glimlach als teken van waardering mag je niet verwachten.
Voor de oplettende en wat meer geoefende kijker zijn er gelukkig nog wel meer kleine signalen waar te nemen. Kijk bijvoorbeeld eens naar de uitnodigend uitgestoken hand van Yaw Balloon, als je geluk hebt kun je zelfs een liefdevolle omhelzing van hem krijgen en die kan minutenlang duren, geniet van de introverte blijheid en het constant ritmisch bewegen tijdens een dans van Afia of Koo Ema, zie de genietende blik van Cynthia als zij jouw hand haar hoofd laat strelen (toit zij er genoeg van heeft en je hand ruw wegtrekt…) of wordt geraakt door de o zo mooie, zachte glimlach van Regina. Zelfs de blije en ondeugende blik van Pakor, als hij er weer eens in geslaagd is om een hap eten van iemand anders z’n bord weg te nemen, is zo’n mooi klein signaal van tevredenheid van één van onze autistische bewoners. En het voelt ook heel goed als Mariella of Boadu een uitgestoken hand pakt om zich te laten leiden bij het lopen.
Ntiamoah geeft je zijn vertrouwen als hij met een stuk verband naar je toekomt, die hij jou als riem voor zijn broek wil laten vastmaken. Ook staat hij soms plotseling voor je met een open overhemd, dat betekent dat je al zijn knoopjes mag vastmaken en er is geen denken aan dat je er dan één zou mogen overslaan!
Natuurlijk zijn er ook autistische kinderen die we heel moeilijk kunnen bereiken, zoals Lazarus of Peace of waar we maar weinig van begrijpen, zoals Yaw Hillal en Kojo Joseph.
 
Hoe dan ook, de autistische kinderen vormen een belangrijk en onmisbaar deel van onze Community. Zij krijgen letterlijk en figuurlijk de ruimte om zichzelf te zijn, zij kunnen hier tegelijkertijd in hun eigen wereld leven en op hun eigen manier meedraaien in het dagelijks leven van de Community.
Kortom, zij voelen zich hier thuis en daar zijn wij heel blij mee!